Kako pripremiti narednu generaciju da vodi porodični posao
November 10, 2023Uspješno planiranje sukcesije
November 15, 2023Šta je to porodično preduzeće?
Porodične firme predstavljaju najstariji i najčešći oblik privrednih organizacija u svijetu. U mnogim zemljama, porodična preduzeća predstavljaju više od 70% ukupnog broja firmi i igraju ključnu ulogu u rastu privrede i zapošljavanju radne snage. Oni se kreću od preduzeća sa pojedinačnim vlasnicima do velikih međunarodnih preduzeća.
Termin porodična firma odnosi se na preduzeće u kojem je većina glasova u rukama porodice pod čijom kontrolom je firma, uključujući osnivača koji namjerava da prenese firmu na svoje potomke.
Firma se smatra kao porodični posao ako:
- Većina prava odlučivanja je u rukama lica koje su osnovale firmu, lica koja su stekla akcijski kapital firme, ili u vlasništvu njihovih supružnika, roditelja, djeteta ili direktnih nasljednika djece;
- Većina prava odlučivanja su indirektna ili direktna;
- Bar jedan predstavnik porodice ili rodbine je formalno uključen u upravljanju firmom;
- Preduzeća koja su na berzi ispunjavaju definiciju porodičnog preduzeća ako osoba koja je osnovala ili stekla firmu, ili njihova porodica ili nasljednici, posjeduje 25% prava odlučivanja koja su propisana njihovim akcijskim kapitalom.
Porodične firme se kreću od malih i srednjih preduzeća, do velikih konglomerata koji posluju u više privrednih grana i zemalja. Neka od poznatih imena su:
- Benetton i Fiat Grupa u Italiji;
- L’Oreal, LVMH i Michelin u Francuskoj;
- Samsung, Hyundai Motor i LG Grupa u Južnoj Koreji;
- BMW i Siemens u Nemačkoj;
- Ford Motors Co. i Walmart Stores u SAD.
Najveći broj porodičnih firmi ima vrlo kratak životni vijek poslije faze osnivanja, te gotovo 95% porodičnih firmi ne nadživi treću generaciju vlasništva. To je često posljedica nedostatka pripreme narednih generacija da savladaju zahtjeve proširenog poslovanja i mnogo veće porodice.
https://www.ifc.org/content/dam/ifc/doc/mgrt/family-business-handbook-serbian.pdf
https://single-market-economy.ec.europa.eu/smes/supporting-entrepreneurship/family-business_en